Internet được tạo ra bởi Hoa Kỳ và như một lẽ dĩ nhiên, Hoa Kỳ là nước có nhiều đặc quyền đối với các tên miền cấp cao dùng chung. Trong bài viết này, mình sẽ chỉ ra điểm ra những điểm thú vị của các tên miền như .gov, .edu, .mil.
Tên miền .gov
Hoa Kỳ là quốc gia duy nhất có tên miền cấp cao nhất dành riêng cho chính phủ ngoài tên miền cấp cao nhất theo mã quốc gia. Đây là kết quả của nguồn gốc của Internet với tư cách là một mạng lưới nghiên cứu do chính phủ liên bang Hoa Kỳ tài trợ.
Một số trang web tiêu biểu của chính phủ Hoa Kỳ:
- Cơ Quan Nhập Tịch Và Di Trú Hoa Kỳ (United States Citizenship and Immigration Services; viết tắt: USCIS): www.uscis.gov
- Bộ Tài Chính Hoa Kỳ (U.S Department of the Treasury):
- Sở thuế vụ Hoa Kỳ (Internal Revenue Service; viết tắt: IRS): www.irs.gov
- Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ (U.S Department of Justice; viết tắt: DOJ): www.justice.gov
- Bộ An Ninh Nội Địa Hoa Kỳ (U.S Department of Homeland Security; viết tắt: DHS): www.dhs.gov
- Bộ Giáo Dục Hoa Kỳ (U.S Department of Education; viết tắt: ED): www.ed.gov
Các quốc gia khác thường ủy thác một tên miền cấp hai cho mục đích này. Chẳng hạn:
- Tại Canada, có www.canada.ca (trang web chính thức của chính phủ Canada);
- Tại Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, có www.gov.uk;
- Tại Nhật Bản, có www.japan.go.jp (trang web chính thức của chính phủ Nhật Bản; tiếng Anh: The Government of Japan – JapanGov);
- Tại Việt Nam, có dichvucong.gov.vn (Cổng Dịch vụ công Quốc gia), www.mof.gov.vn (Cổng Thông tin điện tử Bộ Tài Chính).
Tên miền .edu
.edu (education – giáo dục) là một tên miền cấp cao nhất dùng chung dùng cho các tổ chức giáo dục, đào tạo. Ngoại trừ một số ít ngoại lệ, chỉ có các tổ chức giáo dục tại Hoa Kỳ mới đăng ký các tên miền như vậy.
Một số trang web của các cơ sở giáo dục tại Hoa Kỳ:
- Viện Đại học Harvard (Harvard University): www.harvard.edu
- Viện Công nghệ Massachusetts (Massachusetts Institute of Technology; viết tắt: MIT): www.mit.edu
- Viện Đại học Leland Stanford Junior (Leland Stanford Junior University): www.stanford.edu
Những tổ chức giáo dục ở các nước khác thường sử dụng tên miền .edu đi liền với tên miền quốc gia cấp cao nhất tương ứng với quốc gia đó. Ví dụ:
- Tại Việt Nam: hcmut.edu.vn (Trường Đại học Bách khoa – Đại học Quốc gia TP.HCM), hcmussh.edu.vn (Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TP.HCM).
Hoặc, sử dụng tên miền cấp 2 để làm tên miền cho các tổ chức giáo dục:
- Tại Nhật Bản: www.tohoku.ac.jp (tiếng Việt: Đại học Tōhoku; tiếng Anh: Tohoku University), www.u-tokyo.ac.jp (tiếng Việt: Đại học Tokyo; tiếng Anh: The University of Tokyo).
Ngoài ra, một số quốc gia khác thậm chí chỉ sử dụng tên miền quốc gia:
- Tại Canada: có www.utoronto.ca (tiếng Việt: Viện Đại học Toronto; tiếng Anh: University of Toronto), www.ubc.ca (tiếng Việt: Viện Đại học British Columbia; tiếng Anh: University of British Columbia).
Tên miền .mil
Hoa Kỳ là một nước duy nhất có một tên miền TLD cấp cho quân đội của mình, được xem là một di sản của quân đội Hoa Kỳ trong vai trò tạo ra Internet.
- Cơ quan Chỉ đạo các Dự án Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến (Defense Advanced Research Projects Agency – DARPA): www.darpa.mil
- Hải quân Hoa Kỳ (United States Navy; viết tắt: USN): www.navy.mil
- Lục quân Hoa Kỳ (United States Army; viết tắt: USA): www.army.mil
- Lực lượng Không gian Hoa Kỳ (United States Space Force; viết tắt: USSF): www.spaceforce.mil